Τριμελές Εφετείο Πειραιά 14/2023
Το δευτεροβάθμιο δικαστήριο αναγνώρισε ότι είναι άκυρη ως εικονική δικαιοπραξία μεταβίβασης λόγω πώλησης, καθώς υπέκρυπτε σύμβαση μεταβίβασης λόγω δωρεάς εν ζωή υπό τον τρόπο της ισόβιας περιποιήσεως, του ενάγοντος από την εναγόμενη που τελικά δεν εκτελέστηκε.
Δέχθηκε, επομένως ότι η δωρεά έχει ανακληθεί και υποχρέωσε την εναγομένη να αναμεταβιβάσει την ψιλή κυριότητα του επίδικου ακινήτου στον ενάγοντα, καθώς μετά την ανάκληση έχει λήξει η νόμιμη αιτία της επίδικης μεταβίβασης λόγω δωρεάς. Σε περίπτωση δε άρνησής της, καταδίκασε την εναγομένη σε δήλωση βούλησης προς τούτο κατ’ άρθρο 949 ΚΠολΔ.
Αχαριστία, λόγω της οποίας ο δωρητής έχει το δικαίωμα να ανακαλέσει τη δωρεά, μπορεί, σύμφωνα με τις περιστάσεις, να αποτελεί και η χωρίς σοβαρό λόγο αδιαφορία του δωρεοδόχου για την τύχη του δωρητή, όταν ο τελευταίος έχει ανάγκη από περίθαλψη και οικονομική ενίσχυση, έστω και αν η δωρεά δεν συμφωνήθηκε υπό τον όρο της διατροφής του, όπως και η επίδειξη καταφρόνησης προς το δωρητή με λόγο ή έργο.
Η αδιαφορία του δωρεοδόχου προς τον δωρητή που έχει ανάγκη από περίθαλψη, αποδοκιμάζεται κοινωνικά, γι’ αυτό παρέχεται δικαίωμα στο δωρητή να ανακαλέσει τη δωρεά, έστω και αν ο δωρεοδόχος δεν ανέλαβε τέτοια υποχρέωση με τη σύμβαση της δωρεάς.
Εν προκειμένω, το δευτεροβάθμιο δικαστήριο διαπίστωσε ότι η αληθινή βούληση των μερών ήταν η σύμβαση της πώλησης ακινήτου που συνήφθη μεταξύ των μερών να ισχύσει ως δωρεά.
Ειδικότερα, αποδείχθηκε ότι οι διάδικοι είχαν συμφωνήσει πως η πώληση ήταν φαινομενική και ήθελαν να καλύψουν κάτω από την πώληση αυτή δωρεά υπό τρόπο, ήτοι χωρίς αντάλλαγμα και με τον όρο φροντίδας, περιποίησης και περίθαλψης του ενάγοντος από την εναγόμενη.
Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι η συμπεριφορά της εναγόμενης δεν ήταν η πρέπουσα έναντι του ενάγοντος, καθώς άρχισε να αμελεί την περιποίηση αυτού, δε συμμετείχε στις δαπάνες και τον εξύβριζε. Κατά την κρίση του δικαστηρίου, οι ενέργειες της συνιστούν συμπεριφορά που αποδεικνύει έλλειψη συναισθήματος ευγνωμοσύνης, και στοιχειοθετούν αντικειμενικά την κατά την έννοια του άρθρου 505 ΑΚ αχαριστία, που δικαιολογεί την ανάκληση της δωρεάς.